Tövbe zikirleri, İslam inancında önemli bir yere sahip olan dua ve zikirler arasında yer alır. Tövbe duası olarak da bilinen istiğfar duası işlenen günahlar, zina ve hatalardan dolayı Allah'tan bağışlanma dilemek için okunur. Müslümanlar, duaları okuyarak Yüce Allah'tan affedilme talep eder ve manevi bir arınma sürecine girer. Tövbe, Tevbe veya Tevbei İstiğfar duası, özellikle namazlardan sonra kandillerde ya da kutsal gecelerde sıkça anılır. Duanın amacı, kişinin işlediği günahlar için pişmanlık hissetmesi ve Allah'tan bağışlanma istemesidir. Günümüzde, manevi arayış içinde olan birçok kişi tövbe zikirlerini bir rehber olarak kullanarak iç huzurlarını ve Allah ile olan ilişkilerini güçlendirmeyi hedefler.
Estağfirullah. Estağfirullah. Estağfirullahe'l-azîm el-kerîm, ellezî lâ ilâhe illâ hüve'l-hayyü'l-kayyûmü ve etûbü ileyhi, tevbete abdin zâlimin li-nefsihî, lâ yemlikü li-nefsihî mevten velâ hayâten velâ nüşûrâ. Ve es-elühü't-tevbete ve'l-mağfirete ve'l-hidâyete lenâ, innehû, hüve't-tevvâbü'r-rahîm.
Ya Rabbi! Şu ana kadar, elimle, dilimle, gözümle, kulağımla, ayağımla ve tüm bunlarla, bilerek ya da bilmeyerek işlediğim her türlü günah ve hata için tövbe ettim, pişmanlık duyuyorum. Küfür, şirk, isyan, günah ve kusur ne şekilde olursa olsun, hepsine tövbe ettim ve derin bir pişmanlık hissediyorum. Bir daha bu hataları yapmamaya kararlıyım ve buna azmettim. Bu tövbeimi kabul buyur, yâ Rabbi. Nefsimin arzularına kapılmayı ve şeytana uymayı bırakıp, aynı günahları bir daha işlememe fırsat verme, yâ Rabbi. Yeniden iman ediyor ve itiraf ediyorum ki, peygamberlerin ilki Âdem Aleyhisselâm, sonuncusu ise Hazret-i Muhammed Aleyhisselâm'dır; bu iki peygamber arasında gelen tüm peygamberlere inandım, iman ettim; hepsi gerçektir. Tüm peygamberlere, onlara indirilen İlâhi kitaplara ve içindeki emirlerine kesin olarak iman ettim; bunu dilimle ifade ediyor, kalbimle tasdik ediyorum. En son kitabın Kur'ân-ı Azimüşşân ve en son peygamberin Hazret-i Muhammed Aleyhisselâm olduğuna bir kez daha iman ve itiraf ediyorum.
Tövbeler ve istiğfar duaları, günahlarımızın ve hatalarımızın affedilmesi için Allah'a yönelmemizin bir göstergesidir. İstiğfar, yalnızca dil ile gerçekleştirilen bir eylem değil aynı zamanda kalpten gelen bir özür dileme biçimidir. Peygamber Efendimiz (SAV), bir Hadis-i şerifte, “İstiğfara devam edenleri, çok yapanları Allahü teâlâ, sıkıntılardan kurtarır ve beklemedikleri yerden rızıklandırır” diyerek istiğfarın önemini belirtmiştir. Kuran ayetleri ve hadislerde dua etme konusunda teşvik bulunmaktadır. Dua, kişinin manevi olarak kendini yeniden canlandırması ve ruhsal bir dinginlik bulması için bir araç olarak işlev görmektedir. Her bir tevbe ve istiğfar duası, ruhu arındırmakta ve insanı daha iyi bir birey olma yolunda yönlendirmektedir. Bu çerçevede, günahlarımızdan kurtulmak ve Allah'ın rahmetine erişmek için bu duaların düzenli olarak yapılması son derece önemlidir.
Tövbe, kişinin Allah'a yönelerek günahlarından kurtulma arzusunu dile getirir. Tövbenin kabul olabilmesi için, öncelikle işlenen günahın bırakılması gerekir. Kişinin kalbinde bir değişim yaşaması ve yaptığı yanlışları bir daha yapmamaya dair bir irade göstermesi demektir. Başka bir önemli aşama, işlenen günahlardan dolayı duyulan pişmanlıktır. Bu pişmanlık, bireyin içindeki yoğun bir rahatsızlıkla birleşerek, onu daha iyi bir birey olmaya teşvik eder. Günahı bir daha işlememeye karar vermek ve buna dair söz vermek ise bu sürecin sürekliliğini garanti altına alır. Eğer işlenen günah, başkalarının haklarıyla alakalıysa, bu durumda hak sahibiyle barışmak gereklidir. En sonunda bu adımların tamamlanmasının ardından Allah'tan bağışlanma istemek önemlidir.