İtikat kelimesi genelde dini anlamı ile kullanılır ve İslam inancında temel bir kavram olarak karşımıza çıkar. Sözlük anlamıyla "bağlanmak, düğümlemek, kesin olarak inanmak" manalarına gelen itikat, İslam dini içerisinde kalbi bağlılığı ve kesin inancı ifade eder. Kendinden uzun süre sonra ortaya çıkan akaid kelimesiyle eş anlamlı nitelikte olan kelime, İslam dinindeki inanç esaslarını kapsamaktadır. Müslümanların inanması gereken temel ilkeleri belirleyen ve dini hüküm bölümü ortaya çıkaran itikat, imani konuların temelini oluşturur. İtikat, İslam'ın inanç esaslarını içeren iman ilkelerini, Allah'ın varlığı ve birliği, meleklere iman, kitaplara iman, peygamberlere iman, kader ve ahiret gibi konuları kapsar.
İman esaslarında müslümanlar itikadı yer alır, ve bu itikat İslam dininin temel inançlarını kapsar. En geniş manası ile itikat, bir kişinin dini inancının bütün yönlerini içine alan kapsamlı bir kavramdır. İtikat, Allah, dünya ve kul konusunda mevcut olaylara bakış açısını etkileyen düşünceleri ifade eder. Bu düşünceler, Müslümanın hayatını şekillendiren ve davranışlarına yön veren temel unsurlardır. Günlük dilde itikatlı olmak, itikatsız olmak ve itikatlılık sözleri sıkça türetilerek kullanılır. İtikatlı olmak, kişinin İslam'ın belirlediği inanç esaslarını kabul etmesi ve bunlara sıkı sıkıya bağlı olması anlamına gelirken, itikatsız olmak ise bu esaslardan uzaklaşmayı ifade eder.