Zekat bağışı, İslam'ın temel ibadetlerinden biri olarak toplumda dayanışma ve yardımlaşmanın en önemli unsurlarından biridir. Zekâtlar, Allah’tan bir farz olarak Müslümanlara emredilmiş olup, belirli gruplara yardım edilmesi amacıyla toplanır. Gruplar arasında fakirler, düşkünler, zekât toplayan memurlar, kalpleri İslâm’a ısındırılacak olanlar, köleler, borçlular, Allah yolunda cihad edenler ve yolda kalmış kimseler bulunmaktadır. Müslüman bireylerin mal varlıklarını arındırmalarına ve manevi olarak da zenginleşmelerine vesile olur.
Zekat, İslam dininde belirli kriterleri karşılayan kişilere verilen bir mali ibadet türüdür. Zekatın dağıtılabileceği sekiz farklı grup mevcuttur. Bu gruplar, Tevbe suresinin 60. ayetinde açıklanmıştır.
Kölelikten kurtulacaklar: Özgürlüklerine kavuşmak için fidye ödemek isteyen kişilerdir.
Fakirler: Temel gereksinimlerini karşılayamayan bireylerdir.
Borcu bulunanlar: Kul hakkı gereği borcu bulunan Borcunu ödeyebileceği mal dışında nisap miktarında başka bir malı olmayan kişilerdir.
Zekat Tahsil Görevlileri: Zekatın toplanmasından görevli olan bireylerdir.
Miskinler: Temel gereksinimlerini karşılamak için sürekli olarak çaba sarf etmek zorunda kalan bireylerdir.
Allah'ın yolunda olanlar: Allah için savaşan ya da savaş için hazırlık yapan bireylerdir.
Zekat sahibi, eşine, çocuklarına, anne-babasına, büyükannesine, büyükbabasına ve torunlarına zekat veremez. Zekat verilmesi gereken kişiler arasında zenginler, yani nisap miktarına sahip olan bireyler bulunmamaktadır. Zekat, maddi yardıma ihtiyaç duyan fakir ve muhtaç kişilere verilmesi gereken bir ibadet olduğundan, bu kişiler dışındaki zenginler zekat alamaz. Gayrimüslimlere de zekat verilmez. Zekat, Müslümanlar arasında dayanışma ve yardımlaşmayı teşvik etmek amacıyla belirlenmiş bir ibadet olduğundan, bu kurallara uygun şekilde hareket etmek, zekatın amacına ulaşması açısından son derece önemlidir.
Zekât, müslümanların mal varlıklarından belirli bir oranda ihtiyaç sahiplerine vermeleri gereken bir bağıştır. Zekât, elden verilebileceği gibi vekâleten veya havale/eft yoluyla da verilebilmektedir. Bu sayede, ihtiyaç sahiplerine ulaşmak daha kolay hale gelir.
Elden vermek, bağış yapacak kişinin ihtiyaç sahibi ile yüz yüze gelerek bu yardımı gerçekleştirmesi anlamına gelir. Vekâlet vermek ise bir başkasının adına zekât vermesini sağlamak için yapılan bir işlemdir. Havale veya EFT ile bağış yapmak ise bankalar aracılığıyla direkt olarak ihtiyaç sahiplerinin hesaplarına para transferi yaparak zekât vermek anlamına gelir.