Ehli sünnet, İslam dininde Hz. Muhammed2in sünnetine uyanlara denir. İslam dünyasında yaygın olan iki ana mezhepten biri olan en yaygın iki kolundan Ehl-i Sünnet sünnilik diğeri şiiliktir. Bu iki mezhep arasında çeşitli konularda aralarında görüş ayrılıkları vardır. Özellikle, İslam'ın temel kaynaklarından biri olan hadislerin değerlendirilmesi ve yorumlanması konusunda farklılıklar görülmektedir. Bu farklılıkların temelinde hadis kaynakları değerlendirme ve yorumlama gelir. Ehli sünnete göre, sahabeden aktarılmış olan her hadis doğrudur. Hz. Muhammed'in arkadaşları ve onu görenlerin aktardığı hadisler güvenilir kabul edilir. Bu yaklaşım, Ehl-i Sünnet mezhebinin hadis anlayışının temelini oluşturur. Diğer taraftan, şiilik ise, on iki imamdan nakledilen hadisleri sahih kabul eder. Şii mezhebine göre, Hz. Ali ve ondan sonra gelen on bir imamdan nakledilen hadisler doğru kabul edilir. Bu temel fark, İslam tarihindeki siyasi ve teolojik ayrışmaların bir yansımasıdır. Ehl-i Sünnet ve Şiilik arasındaki bu ayrım, sadece hadis kaynaklarıyla sınırlı kalmayıp, inanç esasları, ibadet şekilleri ve dini pratikler gibi alanlarda da kendini gösterir. Bununla birlikte, her iki mezhep de İslam'ın temel prensiplerini kabul eder ve Kuran-ı Kerim'i Allah'ın kelamı olarak tanır.

Ehli Sünnet, kelime anlamı olarak:

• “Sünnet ehli” yani Hz. Muhammed’in (s.a.v.) yaşam biçimini ve öğretilerini izleyenler,
• “Cemaat” ise sahabe topluluğuna bağlı olanlar anlamına gelir.

Dinî konularda bidat ve sapmalardan uzak, sahih kaynaklara dayalı bir çizgiyi benimser.

Ehli Sünnet İnanç Sistemi (İtikad)

Ehli Sünnet inancının temeli Kur’an-ı Kerim, sahih hadisler, icma (ümmetin görüş birliği) ve kıyas (akıl yürütme) gibi dört kaynağa dayanır. İnanç alanında iki büyük imamın görüşleri etrafında şekillenmiştir:

1. İmam Ebu Mansur el-Maturidi (Hanefi mezhebiyle özdeşleşir)
2. İmam Ebu’l Hasan el-Eşari (Şafii, Maliki ve Hanbeli mezhepleriyle yaygındır)

Ehli Sünnet inancına göre:

• Allah birdir, benzersizdir.
• Peygamberler doğru sözlü ve güvenilirdir.
• Ahiret, cennet ve cehennem gerçektir.
• Kadere iman edilir, hayır ve şer Allah’tandır.
• Kur’an Allah kelamıdır, mahluk değildir.
• Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) son peygamberdir.

Ehli Sünnet Mezhepleri

Ehli Sünnet inancında fıkıh (ibadet ve muamelat) konularında dört temel mezhep vardır. Bu mezheplerin tamamı Ehli Sünnet çatısı altındadır:

• Hanefi Mezhebi
• Şafii Mezhebi
• Maliki Mezhebi
• Hanbeli Mezhebi

Bu mezhepler arasında temel inançta fark yoktur, sadece uygulamada (namaz vakti, abdest şekli vb.) bazı detaylarda farklılık bulunur.

Ehli Sünnet kaç kişiyi kapsar?

Ehli Sünnet İslam dünyasındaki en yaygın inanç sistemidir. Günümüzde Müslümanların yaklaşık %85-90'ı Ehli Sünnet inancına bağlıdır. Bu geniş kapsamlı mezhep, Hz. Muhammed'in sünnetini ve sahabenin yolunu takip eden milyarlarca insanı içine alır. Dünya genelinde yaklaşık 1.8 milyar Müslümanın büyük çoğunluğu bu geleneğe mensuptur. Ehli Sünnet, Hanefi, Şafii, Maliki ve Hanbeli gibi dört ana fıkıh mezhebini kapsar ve farklı coğrafyalarda çeşitli kültürel uygulamalarla yaşatılmaktadır.

Ehli Sünnet ile Selefîlik aynı mı?

Hayır. Selefilik Ehli Sünnet'in içinde yer alsa da zamanla radikal yorumlar nedeniyle ayrışmıştır. İslam dünyasında önemli bir tartışma konusu olan bu mesele, tarihsel süreçte farklı boyutlar kazanmıştır. Ehli Sünnet, daha geniş ve kapsayıcı bir anlayışı temsil ederken, Selefilik daha katı ve literal bir yorum geleneğini benimsemiştir. Her iki anlayış da İslam'ın ilk dönemlerine referans verse de, metodolojik yaklaşımlar ve güncel meselelere getirilen çözümlerde belirgin farklılıklar göstermektedir. Özellikle modern dönemde Selefi hareketin bazı kolları, İslam'ın temel hoşgörü prensiplerinden uzaklaşarak daha dışlayıcı bir tutum sergilemiştir.

Ehli Sünnet dışı olmak küfür müdür?

Ehli Sünnet dışındaki bazı mezhepler sapkın sayılır, ancak geneli İslam dairesindedir. Ehli Sünnet dışı olmak doğrudan küfür olarak nitelendirilemez. İtikadi farklılıklar, mezhepler arası ihtilaflar İslam tarihinde her zaman var olmuştur. Küfür değerlendirmesi kolayca yapılamaz; ilmi ve adil bir yaklaşım gerekir. Bir Müslümanı tekfir etmek için kesin deliller ve şartlar gereklidir, zira bu ciddi bir ithamdır.

İslam Ahlakının Konusu

Yahudilerin Kutsal Kitapları Nelerdir?