Zekat Nedir?

Peygamber Efendimiz(sav)’in içine doğduğu Arap toplumunda zengin çok zengin, fakir çok fakirdi. Zenginlerin tek derdi daha çok mal elde etmek daha çok kazanmak olurken fakirler köle muamelesi görüyor eziliyor hırpalanıyordu. Zengin fakirin hakkını riayet etmiyordu. Kur’an-ı Kerim bu eşitsizliğe ve zorbalığa son vermeyi amaçlamıştır. Kur’an’da cennet ehlinden bahsedilirken dünyada hep iyilik ve hayır işleyen aynı zamanda Zariyat suresi 19. Ayette mallarından yoksulların ve isteyenlerin haklarını ayırdıklarından bahseder. Yine kuranda mearic suresi 19-25. Ayetlerde insanın cimri bir yaratılışa sahip olduğundan fakat namazlarını devamlı kılanların mallarında muhtaç ve mahrum kimselerin haklarını ayırdıklarından bahseder.

Bakara suresi 264. Ayetinde “’Ey iman edenler! Yardım ettiğiniz kimselere minnet etmek ve incitmek suretiyle sadakalarınızı boşa çıkarmayın. Çünkü fakir hakkını alıyor zengin de malındaki fakirin hakkını ödeyerek borcunu ödüyor. Burada verenin böbürlenip kibirlenmesi alanında mahcup olması gereken bir durum yok aslında. Allah’ü Teâlâ da inanları bu davranışlardan men ediyor bu ayetle. 

Zekât İslam devletlerinde, devletlerin toplama ve dağıtma görevini üstlenebildiği bir vergi türü de sayılmıştır. Zekat kelime anlamı olarak bereket ve çoğaltma anlamına gelir. İbadet anlamında zekat nedir? Sorusuna cevaben, Allah’ın zengin sayılabilecek kadar malı olan kişilerin mallarından belirli bir miktar malı belirli ihtiyaç sahiplerinin kullanabilmesi için verilen paydır. Kur’an’da zekât 30 ayette geçmektedir. Bu ayetlerin 27 sinde namaz ibadetiyle birlikte yer almıştır. Bundan da Allah’ın İslam’ın ilk dönemlerinden beri zenginle fakir arasındaki dengesizliği gidermek istemesi anlaşılır.

Zekat Ne Zaman Verilir?

Zekat ne zaman verilir? Sorusu fıkıh âlimlerinin ortak görüşü olan, bir mal elde edilmesinin üzerinden bir yıl geçer geçmez zekâtının acil olarak verilmesi gerektiği düşüncesiyle açıklanmaktadır. Yılın şu günü verilir gibi bir şart konmamıştır. Çünkü zekât şartları gerçekleşen mal için artık borçlanılmış olmakta ve bu borç artık kul hakkı sayılmaktadır.