Fitre sadakası; Ramazan bayramında Müslümanların dînen fakir olarak kabul edilen kişilere verdiği sadakadır. Hükmü vâciptir. Ramazan-ı şerifte oruç tutmaya muvaffak olan ve bayram sevincini yaşayan Müslümanlar bu nîmetlerin şükrü olarak fitre verir. Geçmiş yıllarda fitrelerini vermemiş olanlar bunları vermelidir. İmkânı olanlar belirlenmiş fitre miktarından fazla verirlerse daha iyidir.

Fitre sadakası muhtaç durumdaki insanlara kısmî de olsa bir yardım niteliğindedir. O insanların bayram sevinci yaşamalarına katkı sağlar ve sosyal dayanışmanın güçlenmesinde büyük rol oynar. Her şeyden evvel, fitre sadakası ibâdettir ve tüm ibâdetler gibi, Allahü Te’âlâ’nın rızâsını kazanabilmek için yapılır. Bununla birlikte Müslümanlar ihtiyaç sahiplerinin yardımına koşmaya, darda kalana el uzatmaya da büyük önem verirler. Fitre sadakası cüz’i bir miktar olduğundan, maddi durumu standartların çok çok altında olan kişiler hâriç, herkes bu sadakayı verme olanağına sahiptir. O yüzden fitreyi ihmal etmemeli, bütçesi elverenler daha da çok vererek fakirlerin ihtiyaçlarını görmesine ve bayram coşkusunu yaşamalarına vesile olmalıdır.

Fitrenin bir fakire verilmesi câizdir ancak birkaç fakire dağıtılması da mümkündür. (Kaynak: Merğînânî)

Nelerden Fitre Verilir?

Redd-ül Muhtar’da; fitre sadakasının kuru üzüm, hurma, arpa, buğday ve benzeri gıdâ maddelerinden verildiği yazılıdır. Fakat günümüzde bunların yerine, değeri kadar nakit yardımı yapılmaktadır.

Fitre sadakasının Ramazan ayı girmeden önce verilmesi câizdir. Ramazan-ı şerifin herhangi bir gününde ya da bayramın ardından da olur. Dînen seferîlik hâlinde olanlar da fitre vermelidir. Şâfiî mezhebinde fitre, Ramazan-ı şeriften önce ya da bayramdan sonra verilmez.

Fitrenin hükmü vâciptir diye bildirdik. Ancak bu, Hanefî mezhebine göredir. Diğer 3 hak mezhebe göre, bir günlük yiyeceğe sahip olan kişilerin fitre vermesi farzdır. Dînimize göre zengin sayılanlar fitre ve zekat alamazlar.

Fitre Bağışı Fazîletleri

1. Fitre sadakası vermek zenginler için tezkiye olarak nitelendirilir. Yani zenginler bu sadakayı verdiklerinde hem kazancı hem de kalbi temizlenir.
2. Fakirlerin fitre vermesi câizdir. Böyle yaptıkları takdirde Allahü Te’âlâ onlara, verdiklerinden daha fazlasını bahşeder.
3. Ramazan-ı şerifte tutulan oruçlar gök ile yer arasındadır. Eğer fitre sadakası verilirse yükselirler. (Ebû Hafs hazretleri)
4. Bir mü’min oruç tutarken uygunsuz şeyler söylese, bu sözlerden dolayı meydana gelen günahlarını fitre sadakası vermek giderir.
5. Fitre bağışı Ramazan-ı şerif oruçlarının sevâbını tamamlar. Oruç tutanların eksikliklerini giderir. Namaz esnasında hata yapanın bunu secde-i sehiv ile düzeltmesi gibi, oruç sırasında işlenen ufak hatalar da fitre sadakası ile telâfi edilebilir. (Abdulkâdir Geylânî hazretleri)

Fitre Kimlere Verilebilir?

1. Fitre kimlere verilir kimlere verilmez? sorusunu ise şöyle yanıtlamak mümkündür:

2. Anneye, babaya, ninelere ve dedelere, torunlara, öz çocuklara, dînen zengin sayılanlara fitre verilmez.
3. Bir kimse karısına da fitre veremez.
4. Gayr-i müslim olanlara fitre verilmez.
5. Dînimizin fakir kabul ettiği, malı nisâb miktarına ulaşmayan kişiler fitre alabilir.
6. Üvey babaya ve üvey anneye, üvey çocuğa, kayınpedere, kayınbirâdere, kayınvâlideye, dâmâda, teyzeye, halaya, amcaya, dayıya, geline, kardeşlere ve kardeşlerin çocuklarına –dînen fakirseler- fitre sadakası verilebilir.

Fitre Kaç TL?

2021 fitre bedeli Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından 28 lira olarak belirlenmiştir. Bu hesaplama yapılırken bugünün şartlarında bir günlük gıdâ ihtiyacı ve dînî kaynaklardaki deliller esas alınmıştır. Fidye miktarı ile fitre miktarının aynı olduğu bildirilmiştir.

Müslümanlar fitre sadakası, zekat ve benzeri mâlî ibadetlerini yerine getirmeye özen göstermeli, imkânı olan kişiler bunun dışında sadaka vermeye de çalışmalıdır.